Oba czy obydwa – jak to właściwie jest?

W języku polskim często spotykamy się z dylematem: oba czy obydwa? Która forma jest poprawna? Czy można ich używać zamiennie? Ten wpis rozwieje te wątpliwości i pomoże Ci lepiej zrozumieć te dwa słowa.

Oba i obydwa – różnice i podobieństwa

  1. Znaczenie
    Oba i obydwa znaczą dokładnie to samo – odnoszą się do dwóch obiektów, rzeczy lub osób. Na przykład:
  • Oba filmy były świetne.
  • Obydwa filmy były świetne.

W tym kontekście możemy użyć obu form, ponieważ różnica dotyczy jedynie stylu i długości słowa, a nie znaczenia.

  1. Styl i rejestr językowy
  • Oba jest krótsze i bardziej neutralne, dlatego częściej pojawia się w języku codziennym oraz w tekstach oficjalnych.
  • Obydwa jest dłuższe i bardziej nacechowane emocjonalnie, dlatego może być używane w sytuacjach, gdy chcemy coś mocniej podkreślić.

Przykład:

  • Oba koty zasnęły na kanapie. (proste, neutralne)
  • Obydwa koty zasnęły na kanapie! (bardziej ekspresyjne, podkreślenie zaskoczenia lub emocji)

Kiedy używać obu lub obydwu?

  1. W mianowniku i bierniku
    Oba i obydwa są poprawne. Można je stosować zamiennie:
  • Oba domy są na sprzedaż.
  • Obydwa domy są na sprzedaż.
  1. W innych przypadkach gramatycznych
    Różnica dotyczy odmiennych form w dopełniaczu, celowniku i narzędniku:
  • Dopełniacz: obu (nie obydwu!)
    • Nie znam obu chłopców.
  • Celownik: obu (nie obydwu!)
    • Pomagam obu kolegom.
  • Narzędnik: oboma (nie obydwoma!)
    • Rozmawiałem z oboma dziewczynami.

Ciekawostka historyczna

Forma obydwa jest nieco starsza i pochodzi z języka staropolskiego. Z czasem obie wersje zaczęły funkcjonować równolegle, a ich różnice stylowe nabrały znaczenia.

Podsumowanie – kiedy oba, a kiedy obydwa?

  • Oba – krótsze, bardziej neutralne, uniwersalne.
  • Obydwa – dłuższe, podkreślające emocje lub bardziej uroczyste.
  • W przypadkach zależnych (dopełniacz, celownik, narzędnik) stosujemy tylko formy obuoboma.

Masz pytania lub inne językowe dylematy? Daj znać w komentarzach! A jeśli interesują Cię takie tematy, sprawdź inne wpisy w kategorii Słownik.

(Poniżej zamieściłem archiwalną dyskusję na ten sam temat na moim forum o e-biznesie: forum.ebiznesy.pl. Forum już nie istnieje, ale chcąc niejako zachować pamięć po nim, część wątków przenoszę na tego bloga, a część na innego: ebiznesy.pl).

forum ebiznesy - logo

Oba czy obydwa?

Napisał/a: Paweł L. dnia 30 grudnia 2009

No właśnie, które słowo jest poprawne? Niby obydwa są poprawne (a może oba? :P) Niemniej jednak irytuje mnie ta kwestia, ponieważ kiedyś w liceum mój polonista powiedział z wahaniem, że niepoprawnie jest mówić czy pisać „oba” – mówił to jednak z niepewnością.

Jak to jest w takim razie? 😀 Czy może mam dzwonić do prof. Miodka? 😀 (czy jak on się tam nazywa ;))


Re: Oba czy obydwa

Napisał/a: Mateusz S. dnia 30 grudnia 2009

Co do obu i obydwu, to wykorzystuję je na przemian i uważam, że obie formy są poprawne. Z doświadczenia i setek milionów znaków pisania za mną wiem, że częściej używam oba, aniżeli obydwa, lecz czasem zdarza mi się na przemian używać obydwu tych wyrazów 😀


Re: Oba czy obydwa

Napisał/a: Bartek M. dnia 30 grudnia 2009

Tu jest jakiś artykuł –> poradnia.pwn.pl/lista.php?id=1597, a tutaj też ciekawa dyskusja o różnych zwrotach coderscity.net/ftopic13621.html 😉


Oba lub też obydwa są poprawne

Napisał/a: Paweł K. dnia 31 grudnia 2009

Dzięki Panowie, dokładnie tak: obie formy są poprawne, więc można stosować wybraną wedle uznania.

Zauważyłem, że w wątkach słownikowych pięknie się wyrażamy i piszemy praktycznie bez błędów. Chyba jednak słownik poprawnej polszczyzny był dobrym pomysłem dla forum 😀


2 poprawne formy gramatyczne

Napisał/a: Piotr K. dnia 2 stycznia 2010

Obie / obydwie formy są poprawne. Z doświadczenia zgodziłbym się z uwagą, że forma „oba” występuje statystycznie pięciokrotnie częściej niż „obydwa”. Analizowałem kiedyś jedną ze swoich prac polonistycznych i wyszło, że w 30-stronicowym tekście forma „oba” i różne jej odmiany wystąpiły o wiele częściej niż „obydwa” (i jej odmiany) :mrgreen:


Re: Oba czy obydwa

Napisał/a: Ewelina G. dnia 30 stycznia 2010

Obie są poprawne, ale gdybyście mieli inne problemy tego typu, to polecam: obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive. Ciekawe porady językowe, a jeśli mamy problem, to zawsze możemy wysłać pytanie – testowałam i wiem, że autor odpisuje 😉

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *